Du lịch Bình Định, du khách ngoài có được thông tin về những địa danh tuyệt đẹp, nhiều chốn ăn chơi hấp dẫn thì nhiều người cũng mong muốn khám phá ẩm thực nơi đây cũng như tìm kiếm các món đặc sản ngon về làm quà cho bạn bè, người thân. Người ta thường nói món ăn chính là phần hồn của một miền đất, là thứ quyến rũ du khách theo cách riêng của mình. Vì vậy sau những chuyến đi, ai cũng muốn mang theo những sản vật đặc trưng nhất của vùng đất ấy trở về cũng như mang một phần rất đáng nhớ trở về để gợi nhớ về miền đất ấy. Đến với Bình Định nếu như chưa biết nên thưởng thức món gì, nên mua món gì về làm quà thì đây sẽ là những đặc sản hấp dẫn dành cho bạn.
Món đầu tiên được nhắc đến ở Bình Định chính là bún chả cá. Món bún chả cá Bình Định khác biệt hơn nhiều nơi khác chính là dùng chính nguồn nguyên liệu cá tươi ngon tại địa phương (cá thu, cá trích, cá chuồn, cá lao, cá mó…) với cách chọn lọc gia vị đặc biệt, chế biến độc đáo gia truyền, tạo nên điểm khác biệt nhất. Nước dùng chủ yếu được nấu từ xương cá, đầu cá tạo ra vị ngọt dễ chịu, khó quên. Ăn kèm với bún chả cá là chén tương ớt đặc trưng được pha chế mang vị chua ngọt chỉ Bình Định mới có. Giá một tô bún cá ở Bình Định thường là 20.000 đồng đến 30.000 đồng/ tô.
Món tiếp theo được nhắc đến khi đến Bình Định chính là mắm nhum Mỹ An. Cách chế biến món mắm nhum rất đặc biệt vì nó là tên của một loại động vật biển có nhiều ở vùng biển Bình Định. Người ta cắt sơ những chiếc gai nhọn tua tủa xung quanh con nhum rồi khoét một lỗ ngay miệng nhum, khéo léo lấy thịt nhum cho vào chum sành, rắc một ít muối hạt lên trên, rồi đem vùi vào bếp tro hoặc “giang” nắng từ 10 đến 15 ngày. Mắm nhum chín sẽ nhuyễn tan, sền sệt, mầu đỏ đục, thơm nức. Mắm nhum không phổ biến vì loại động vật này chỉ có theo mùa, không phải lúc nào cũng đánh bắt được, thường chỉ rộ lên vào hè, người ta có tiền cũng không thể mua được vì không biết nơi bán, hay người có cũng chỉ dùng đãi khách quý hoặc để dành tặng người thân. Người vùng này dùng mắm nhum để ăn kèm với rau luộc (rau lang, rau rừng, rau sống…), vị vừa đậm đà vừa có mùi thơm không thể nhầm lẫn với các loại mắm khác. Giá bán cũng thay đổi theo từng mùa.
Món tiếp theo được du khách nhắc đến nhiều và mong được thưởng thức chính là cua huỳnh đế. Cua huỳnh đế là đặc sản của vùng biển Tam Quan và Ðề Gi (Bình Ðịnh), đặc điểm độc đáo có bộ áo giáp dày và càng, màu vàng rực như hoàng bào, li ti gai nhọn xuôi theo thân, que và càng to, cạnh sắc lẻm như dao khác hẳn với các loại cua khác. Cua Huỳnh đế được xem là vua của các loại cua. Cua thường sống trong những ngách đá trên biển. Cua Huỳnh Đế có thịt thơm, chắc và có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon khác nhau như cua nướng, cua hấp… đều rất thơm ngon.Thịt cua huỳnh đế chắc và trắng mịn, ngọt đậm đà. Chỉ cần hấp với xả gừng, rồi chấm với một chén muối ớt tiêu chanh thật cay thì ngon không cưỡng lại được. Đạm thịt cua huỳnh đế được xếp loại vào hàng cao nhất trong các loại đạm. Giá của cua huỳnh đế vì vậy cũng không hề rẻ, thường dao động khoảng 600.000 đồng đến 800.000 đồng/ kg.
Cần nói thêm rằng, Bình Định là xứ biển nên hải sản vô cùng phong phú, các ngư dân nơi đây vẫn thường sơ chế và phơi khô hải sản để bán cho du khách. Đến Bình Định bạn có thể mua rất nhiều loại hải sản khô hấp dẫn như mực khô, mực tẩm, tôm khô, cá thiều que, cá bò, rong biển khô… Ưu điểm khi mua các món hải sản khô làm quà chính là dễ mang theo vì kích thước nhẹ lại không ảnh hưởng đến chất lượng khi mua đi xa. Du khách đến đây thường có thể tìm đến những cửa hàng đặc sản địa phương hoặc các khu chợ để mua về vài món hải sản khô làm quà, vừa hợp túi tiền, dễ mang theo mà chất lượng lại khó chê vào đâu được.
Du khách đi du lịch Bình Định không thể không chọn một món ăn nổi tiếng không kém ở đất võ là món bánh xèo tôm nhảy, nguyên liệu được người dân chọn lựa rất kỹ lưỡng để tạo nên một món bánh ngon, bánh được làm từ bột gạo có quyện một chút bột nghệ và nước cốt dừa đến những con tôm đất nhỏ nhưng chắc thịt. Bánh xèo Bình Định không quá to như trong miền Nam mà được đổ trong nhiều khuôn nhỏ, vừa vặn để dễ cuốn ăn cùng bánh tráng. Bánh xèo vị ngọt, được ăn kèm với rau, ăn kèm với khế, xoài, để lại rất nhiều ấn tượng cho các du khách từng có dịp thưởng thức. Một số huyện trong tỉnh Bình Định cũng chế biến bánh xèo ngon là Mỹ Cang (Tuy Phước), Hoài Đức (Hoài Nhơn),..
Một món khác được chế biến từ nguyên liệu hải sản thơm ngon của vùng đất Bình Định chính là bún tôm Châu Trúc ở huyện Phù Mỹ. Để có một tô bún tôm Châu Trúc ngon phải người chế biến cần trải qua nhiều công đoạn rất cầu kỳ. Đầu tiên là làm bún chọn loại gạo được ngâm cho mềm rồi mang đi xay sau đó cho vào túi vải làm ráo nước, bột khi đã ráo nước được đưa vào cối giã nhuyễn, mỗi cối bột là một dặn, người bán bún ép bún từ dặn, bún chạy thẳng vào nồi nước luộc. Tôm dùng nấu bún phải là những con tôm đất được đánh bắt từ đầm Châu Trúc, hãy còn sống, nhảy tanh tách, bỏ vào cối giã nhuyễn cùng với tí muối, tí ớt… Khi có người đến ăn bún, người bán dùng đũa gẩy một đũa thịt tôm cho vào bát, cho chút bột ngọt, nước mắm, múc nước luộc bún đang sôi đổ vào bát khuấy đều, sau đó cho bún vào, rắc mấy cọng hành ngò, chút tiêu. Món này dọn kèm với bánh tráng nướng giòn thơm.
Ngoài các món từ cá, tôm, cua thì Bình Định còn nổi tiếng nhờ món bún sứa mà không phải vùng nào cũng có. Nồi nước lèo chua ngọt, vàng rộm, nóng hổi cùng với đĩa sứa tươi giòn là hương vị khó quên với nhiều du khách từng thưởng thức sứa nước lèo Quy Nhơn, Bình Định. Sứa sau khi bắt được, ngư dân chà rửa sạch nhớt, rồi ngâm với lá ổi hoặc phèn chua cho sứa se lại và mất đi mùi tanh. Sau một ngày mang ra xả nước lạnh thật kỹ, thái thành miếng là có thể dùng được. Sứa nước lèo phải ăn thật nóng mới ngon. Khi nồi nước lèo sôi sùng sục, với mùi thơm hấp dẫn, bạn có thể nhúng sứa nhanh qua rồi ăn luôn. Âm thanh sựt sựt, lạ tai khi cắn miếng sứa mềm khiến nhiều người tỏ vẻ thích thú. Một nồi sứa nước lèo ở Bình Định thường có giá từ 200.000 đồng đến 250.000 đồng.
Ngoài những món hải sản được chế biến tươi, được phơi khô, Bình Định còn có một món ăn hải sản khô lại được chế biến kèm gia vị, đó chính là mực ngào. Mực ngào có một hương vị thơm ngon rất riêng thu hút khách du lịch. Để chế biến được
món mực ngào người đầu bếp đã phải rất công phu, tài tình tỉ mỉ chăm chút cho món ăn. Mực sau khi đươc thu mua từ những cảng hải sản tươi ngon được đem về sơ chế và chế biến luôn để giữ được độ tươi ngon nguyên vẹn của mực. Mực được ướp cùng tiêu, tỏi, ớt, mắm và một số loại gia vị khác để tạo độ thơm ngon đặc trưng của mực. Món ăn này có vị cay đặc trưng, thơm thơm của các loại gia vị sẽ làm bạn thích thú và muốn ăn ngay từ cái nhìn đầu tiên. Gía của một cân mực ngào giao động từ 200.000 – 400.000 đồng.
Cá trích là loại cá nước ngọt sống ở các sông hồ ao suối. Cũng bởi Bình Định có nhiều sông hồ nên đây là môi trường thuận lợi để loài đặc sản này sinh sống. Cá trích đặc sản Bình Định có thân hình nhỏ, dài. Vì là loài cá có kích cỡ nhỏ nên khi ăn người ta sẽ kẹp cả con cá đã được chiên vàng ăn với bánh phở cuốn, kèm rau thơm, dưa chuột. Cá ngọt thịt nên bạn ăn sẽ không bị chán. Tuy nhiên nếu bạn là tín đồ gỏi sống bạn có thể được thưởng thức gỏi cá trích với những thớ thịt được lọc xương làm sạch. Sau khi đã lọc hết thịt cá, người ta đặt lên đĩa, rải thêm ít đậu phộng chín giã nhuyễn, thêm ít tỏi ớt, rau răm là đã đủ vị. Người dùng lấy cá cuốn với bánh tráng và rau sống, chấm thêm một chén mắm nêm thật cay là đủ hấp dẫn đến khó quên. Cái ngọt của thịt cá, đậm đà của mắm như níu giữ hồn thực khách.
Như vậy, có thể thấy rằng, các món hải sản ở Bình Định là cực kì phong phú và mang hương vị rất đặc trưng. Điều đó có được là nhờ nguồn nguyên liệu tươi sống, thơm ngon, mặt khác là nhờ bàn tay chế biến khéo léo của người dân nơi đây. Một chuyến du lịch đến Quy Nhơn, Bình Định tuyệt vời không chỉ là để thưởng ngoạn những cảnh đẹp, danh thắng đặc sắc mà còn phải kết hợp với việc thưởng thức nhiều món ăn đặc trưng. Đừng quên tìm đến các loại đặc sản Bình Định bạn nhé ! Chúc bạn có những chuyến đi vui vẻ./.
